Dnia 23 września 2017 weszła w życie ustawa zmieniająca dotychczasowe przepisy o F-gazach. Krajowe przepisy dotyczące fluorowanych gazów cieplarnianych dostosowano do prawa Unii Europejskiej.

Najważniejsze wymagania ustawy to:

• Okazywanie zaświadczenia o odbytym szkoleniu/certyfikatu dla personelu na żądanie sprzedawcy, Sprzedawca ma obowiązek upewnić się, że sprzedaje fluorowane gazy osobom odpowiednio wykwalifikowanym. Jeśli nabywca kupuje F-gazy w celu dokonywania odzysku oraz przeprowadzania  czynności naprawczych i serwisowych w przypadku systemów klimatyzacji niektórych pojazdów silnikowych, to podstawą sprzedaży będzie okazanie zaświadczenia.

• Agregaty chłodnicze samochodów ciężarowych i przyczep chłodni

Obsługa agregatów chłodniczych samochodów ciężarowych chłodni (tylko o masie ponad 3,5 t) lub przyczep chłodni wymaga uzyskania certyfikatu dla personelu. Ten typ pojazdów objęty został tym samym rozporządzeniem wykonawczym, co stacjonarne urządzenia chłodnicze i klimatyzacyjne.

• R-1234yf - rozszerzenie zakresu corocznych sprawozdań o nowy czynnik

Nowością przy wypełnianiu sprawozdania za rok 2017 jest rozszerzona lista sprawozdawanych F-gazów m.in. o HFC-1234yf.

UWAGA! Typy pojazdów a wymagane dokumenty

- „zaświadczenie o odbytym szkoleniu”, czy „certyfikat dla personelu”?

Zaświadczenie o odbytym szkoleniu

Wymagane jest do wykonywania czynności odzysku (oraz przeprowadzania czynności naprawczych i serwisowych wg art. 10 znowelizowanej ustawy) substancji kontrolowanych lub fluorowanych gazów cieplarnianych z systemów klimatyzacji w niektórych pojazdach silnikowych należących do dwóch kategorii:

• M1 - pojazdów do przewozu osób, mających nie więcej niż osiem miejsc oprócz siedzenia kierowcy

oraz

• N1 - pojazdów zaprojektowanych i wykonanych do przewozu ładunków i mające maksymalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t o masie odniesienia nieprzekraczającej 1305 kg, przy czym przez masę odniesienia należy rozumieć

masę własną pojazdu powiększoną o 100 kg.

 

Certyfikat dla personelu

Wymagany w przypadku obsługi  samochodów ciężarowych chłodni

i przyczep chłodni. Samochód ciężarowy chłodnia oznacza pojazd silnikowy o masie  większej niż 3,5 tony, który został zaprojektowany i skonstruowany

głównie w celu przewozu towarów  i jest wyposażony w agregat chłodniczy.

Przyczepa chłodnia oznacza pojazd, który jest zaprojektowany  i skonstruowany tak, aby mógł być  ciągnięty przez samochód ciężarowy lub ciągnik, głównie w celu przewozu towarów i jest wyposażony w agregat chłodniczy.

Wymagany w przypadku obsługi pozostałych pojazdów, niewymienionych wcześniej, określanych jako „ruchome urządzenia”.

 

Wyróżnia się cztery kategorie certyfikatu dla personelu uprawniające do  wykonywania poszczególnych czynności. Szczegółowe wytyczne odnośnie kategorii certyfikatów opisane  są w rozporządzeniu UE 2015/2067.

 

Czy pracownicy przyuczający się do zawodu muszą posiadać zaświadczenie o odbytym szkoleniu?

Pracownik przyuczający do zawodu nie musi posiadać zaświadczenia przy założeniu spełnienia dwóch warunków:

• Wykonuje swą pracę pod nadzorem osoby posiadającej zaświadczenie,

• Przyuczenie do zawodu nie trwa dłużej niż 12 miesięcy.

 

Jaki dokument uprawnia pracownika warsztatu do odzysku fluorowanych gazów cieplarnianych w pojeździe kategorii oraz N1 o masie 2500 kg?

Certyfikat dla personelu, ponieważ tylko auta o masie odniesienia do 1305 kg objęte są uzyskaniem zaświadczenia o odbytym szkoleniu.

 

Co to jest certyfikat dla personelu?

Certyfikat dla personelu to dokument potwierdzający kompetencje i uprawniający do wykonywania czynności:

a)

• odzysku,

• instalacji,

• naprawy,

• konserwacji lub serwisowania,

• likwidacji oraz

• kontroli szczelności w urządzeniach zawierających 5 ton    ekwiwalentu CO2 lub więcej F-gazów, w odniesieniu do agregatów chłodniczych samochodów ciężarowych i przyczep  chłodni, stacjonarnych urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła. Wyróżnia się cztery kategorie certyfikatu dla personelu uprawniające do wykonywania poszczególnych czynności lub

 

b)

• kontroli szczelności urządzeń zawierających fluorowane gazy cieplarniane w ilości 3 kg lub więcej,

• odzysku (również gaśnic),

• instalacji (instalowania),

• konserwacji lub serwisowania, w zakresie stacjonarnych systemów ochrony przeciwpożarowej i gaśnic lub

c)

• odzysku,

• instalacji,

• konserwacji, serwisowania,

• naprawy i likwidacji w zakresie rozdzielnic elektrycznych.

 

NAJCZĘSTSZE PYTANIA I ODPOWIEDZI

Czy zaświadczenie o odbytym szkoleniu uprawnia do dokonywania odzysku F-gazów w autobusach?

Dokonując odzysku F-gazu w systemie klimatyzacji autobusu, który określany jest jako „ruchome urządzenie”, zaświadczenie o odbytym szkoleniu nie jest wystarczające.

Jeden z klientów warsztatu ma traktor, którego kabina wyposażona jest w klimatyzację zawierającą F-gaz o pojemności układu poniżej 3 kg. Aby dokonać odzysku w takim pojeździe wymagany będzie certyfikat dla personelu czy zaświadczenie o odbytym szkoleniu?

Certyfikat dla personelu kategorii I, II lub III. Dokument ten wydawany jest osobom fizycznym w czterech kategoriach, przy czym odzysk obejmują trzy z nich:

Kategoria I

Wykonywanie czynności odzysku bez względu na ilość czynnika w układzie.

Kategoria II

Wykonywanie m.in. czynności odzysku dla ilości czynnika, równej lub mniejszej niż 3 kg w układzie lub mniej niż 6 kg w przypadku systemów hermetycznie zamkniętych i oznakowanych jako takie.

Kategoria III

Wykonywanie tylko czynności odzysku dla ilości czynnika, równej lub mniejszej niż 3 kg w układzie lub mniej niż 6 kg w przypadku systemów hermetycznie zamkniętych i oznakowanych jako takie.

 

Kiedy wymagany jest certyfikat dla przedsiębiorcy?

Wymagany jest w przypadku, gdy podmiot prowadzi działalność i wykonuje dla osób trzecich następujące czynności:

• instalowanie,

• konserwacja lub serwisowanie,

• naprawa lub likwidacja,

w odniesieniu do stacjonarnych urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych lub pomp ciepła,  urządzeń będących stacjonarnymi systemami ochrony przeciwpożarowej zawierającymi fluorowane gazy cieplarniane. Certyfikat wydawany jest  bezterminowo i nie dotyczy podmiotów  objętych obowiązkiem uzyskania zaświadczenia o odbytym szkoleniu.

 

W ciągu roku przedsiębiorca wykazał stratę czynnika R-1234yf w ilości 0,5 kg oraz czynnika R-134a w ilości 1 kg. Czy powinien wykazać to w sprawozdaniu?

Tak. Powinien zaraportować powyższą stratę w sprawozdaniu składanym elektronicznie do Bazy Danych Sprawozdań o SZWO i FGC (do 28 lutego każdego roku). Oprócz tego ilość czynnika utraconą wskutek wycieku należy uwzględnić w opłatach za korzystanie ze środowiska. Podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją, bez wezwania, na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska do dnia 31 marca każdego roku.

 

KARY

Wdrożenie do polskiego porządku prawnego rozporządzenia unijnego 517/2014 spowodowało zwiększenie ilości i surowości kar. Poniżej zaprezentowano kilka wybranych:

 

Administracyjna kara pieniężna w wysokości od 600 do 3 000 zł wymierzana jest za:

• Nieprzekazanie w terminie do dnia 28 lutego rocznego sprawozdania lub nieprzekazania jego korekty w terminie.

• Niedokonanie naprawy systemu klimatyzacji w pojeździe przed napełnieniem w przypadku stwierdzenia wycieku F-gazu w ilości odbiegającej od normalnej.

• Wykonywanie czynności odzysku F-gazów z systemów klimatyzacji w niektórych pojazdach silnikowych bez posiadania zaświadczenia o odbytym szkoleniu.

Administracyjna kara pieniężna w wysokości od 4 000 do 10 000 zł wymierzana jest za:

• Przekazanie fluorowanych gazów cieplarnianych osobom fizycznym na ich własne potrzeby.

• Nabycie fluorowanych gazów cieplarnianych w celu dokonania odzysku bez wymaganego zaświadczenia o odbytym szkoleniu.

• Sprzedaż fluorowanych gazów cieplarnianych bez upewnienia się,że kupujący posiada zaświadczenie o odbytym szkoleniu (dotyczy dalszej odsprzedaży).

 

Powyższe kary wymierzane są przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.